Wetenschappers gingen er tot voor kort vanuit dat ons centrale zenuwstelsel – de hersenen en het ruggenmerg – niet over een klassiek lymfatisch drainagesysteem beschikt. Afgelopen jaar ontdekten onderzoekers van de University of Virginia echter dat onze hersenen wel degelijk over lymfevaten beschikken. Volgens het tijdschrift Science was dit een van dé wetenschappelijke doorbraken van 2015. En terecht.

De gedachte is altijd geweest dat ons centrale zenuwstelsel zijn eigen afweermechanismen heeft. Het ‘contact’ met de rest van het lichaam zou uitsluitend via de bloed-hersenbarrière verlopen, die als strenge poortwachter de uitwisseling van onder meer voedingsstoffen en zuurstof bewaakt. Maar naar nu blijkt, is het centrale zenuwstelsel wel degelijk gekoppeld aan óók het lymfestelsel.
Dat werd overigens bij toeval ontdekt: de onderzoekers waren op zoek naar zogenaamde T-cel ‘gateways’ van en naar de hersenvliezen, toen ze langs de durale sinussen lymfevaten zagen. Die bleken uitbreidingen van het lymfestelsel zijn.

Alzheimer door lymfatische aandoeningen?
De consequenties van deze ontdekking zijn enorm: in het onderzoek naar aandoeningen als Alzheimer, Parkinson en multiple sclerose zijn lymfatische problemen nu in één keer een potentiële (mede)oorzaak. Het is bijvoorbeeld niet ondenkbaar dat de ‘neerslag’ van eiwitten die de ziekte van Alzheimer veroorzaakt, ontstaat doordat het lymfestelsel zijn reinigende functie onvoldoende uitoefent. Dat zou een doorbraak in de behandeling van Alzheimer betekenen.

Praktische waarde
Het is nog afwachten hoe groot de rol van het lymfesysteem precies is bij de genoemde hersenaandoeningen. Maar duidelijk is wel dat het goed functioneren van het lymfesysteem in ons lichaam nóg belangrijker is dan we al wisten.